Изображения страниц
PDF
EPUB

fudd ab Llywelyn ab Iorwerth Drwyn Dwn, Prince of Wales, quarterly, gules and or, four lions rampant, counterchanged. After the death of Maredudd, Catherine married Iorwerth Fychan ab Iorwerth Hên, Lord of Chirk, Nanheudwy, and Maelor Saesneg. By his consort, Catherine, Maredudd had issue an only daughter and heiress, named Angharad, who married Llywelyn ab Gruffudd ab Cadwgawn, Lord of Eyton, Erlisham, and Borasham (ermine, a lion rampant azure, armed and langued gules). She had the landed estate of Rhiw Abon, and the ancient camp of Y Gaerddin for her portion, which through her came into the Eyton family; but, as Maredudd had no male issue, the lordship of Rhiwabon went to his eldest brother, Prince Gruffudd." Maredudd ab Madog was killed by David ab Llywelyn, Prince of Wales, in 1240.3

III. Hywel, who having no male issue, his lordship went also at his death to his brother Gruffudd. Huw Lleyn in his book states that Hywel and his brother, Madog Fychan, died without male issue, "a vuant veirw yn ddietifedd o feibion, ai rrandir hwynt a ddigwyddodd i Gruffydd", Hywel's eldest brother. He left an only daughter and heiress, Elen, who married David, Lord of Caer Einion, fifth son of Gruffydd ab Gwenwynwyn, Prince of Powys Wenwynwyn (or, a lion rampant gules, armed and langued azure), by whom she had two daughters, coheirs -1. Margaret, who married Hywel Grach of Bodylltyn in Rhiwabon, fourth son of Llywelyn ab Gruffudd ab Cadwgan, Lord of Eyton, Erlisham, and Borasham, by whom she had an only daughter and heiress, who married Madog Yr Athraw (see Plas Madog); and, 2. Mary, who married Caradog ab Collwyn ab Y Llyr Craff of Meivod, son of Maredudd ab Cynan ab Owain Gwynedd, Lord of Rhiwhiraeth Neuadd Wen, Llysin, and Coed Talog (quarterly, gules and argent, four lions passant, gardt. counterchanged). (See Hist. of Llangurig, p. 72.)

'Eyton Pedigree, Cae Cyriog MS.

2 Harl. MS. 2299. 3 Brut y Tywysogion, Llyfr Coch o Hergist. 4 Harl. MS. 2299. 5 Harl. MS. 2299, 4181. Add. MS. 9864, 5.

IV. Madog Fychan, ob. s. p.

Besides these children who were legitimate, Madog had also an illegitimate son named Iorwerth Ddu, who had lands in Whittington. He was the father of Gruffudd ab Iorwerth, the father of David Salop, who bore quarterly, 1st and 4th, argent, in base, a snake's head vert, 'ai cholyn", sable, a chief of the third; 2nd and 3rd, argent, "catell", sable, over its head a stag passant vert, armed and unguled or, with a chain twisted over its neck of the fourth. Prince Prince Madog died in 1236. (See p. 167.)

In 1220, Rayner, Bishop of St. Asaph, gave a moiety of the church of Wrexham to the abbot and convent of Valle Crucis, towards the support of the fabric of the monastery.

In 1227, Abraham, Bishop of St. Asaph, gave the other moiety.

In 1232, Abraham, Bishop of St. Asaph, granted a portion of the church of Llangollen to the abbot and convent. Bishop Abraham died in 1235.

In 1236, Hugh, Bishop of St. Asaph, confirmed this grant of the tithes of Llangollen.

ENGLYNION Y VADAWC AP GRUFFUD O VAELAWR.

Llywarch ab Llywelyn, sev prydydd y Moch, ai Cant.

Am vnic treissic y traws yolav duw

A ddigawn yach o glav

Milwr Milwyr uodrydav

Madawg law ddeawc lary nav

Naf ner rac trymder trist gythrud dolur

Dilys ym y eur rud

Mab duw nef noda vy vd

Gredeuawl greidyawl gruffud

Greit eryr milwyr Maylawr a archaf

Y erchwyn nef a llawr

Vd dinac dinas gwryawr

Vn dinam vn mab mam mawr
Vn mab duw ehun oe heneint na lud

Gwr ny lwyd beird oe heint

Rwym galon nyt gelyn seint

[blocks in formation]

(Englynion ar goll)

Llyw gwrawl breinyawl brenhineitaf
Llywyawdyr gwenndref nef nerth a archaf
Llwydyant pob carant caraf dy uoli
Llewychuawr geli ri rywoccaf

Llwyr ym kyfyd bryd brys ny gelaf
Lluur veith a weith aweinydaf
Llyryeid uawl trethawl traethaf o naw
Uan-llwydran ellylw gan a genydaf
Llaweu eidun vun uyd diorssaf
Lleueir ry gwbl eir ny rygablaf
Lletyf dihol dethol doethaf or gwraged
Llaryed gluduawred a gloduoraf

Llawr mawr mebwynyawn dawn diwarthaf
Llewychdud meinhir ywr tir teccaf
Llu diurawd hyffawd hoffuf ker meuryc

Lliw gwynnblyc gwenyc gwen y hadaf

Leuur eiry didreul neu heul yn haf
Lliawr canmawl or mawl mwyaf

Llin gwinuaeth pennaeth pennaf o gymry
Llun hy ae dyly ieith ̄atalaf

Llwrw gwir nyw cenir ual y canaf
Llauar car kerdrod o uod uydaf
Lloer hynot ar glot yr gloewaf deurud
Llaesuerch uaredud a brud brydaf

Lleduryd yw gou yn dyn diweiraf
Llit cant o volyant gwarant gwiraf
Llawer geir-neir a wnaf ker aeron
Llif dragon vanon vonhediccaf

Llebliw ardal gwiw gwydyr blas yd af
Lle uym llwyd eilwyd arwyd araf

Lles uymoet eres evraf am tavawt

Llathreit wawt hyd urawt hut nawt hoet naf
Lliw cer enwysc riw rin dawl om tafawd
Neut diwethl anueidrawl

Llin arglwydd llary hylwyd hawl
Llun diweiruun dy wiruawl

Mawl ran ellylw gan gynyd gwyd hydec

Y gwawd hydyr ny deruyd
Milyoed dreul ne heul hafdyd
Molyant pwyll uedyant pell uyd
Ny byd amdlawd gwawd gwawr hynod
Ellylw-allwed dawn a gwybod
Nawd yw rac ran o dannod
Nwyf rieu glwyf rwy o glod
Cloduawr dwn kyrchwn kyrch dilud
Ueinuarch-ar fwynuerch varedud
Claer orne dwyre deurud

Clwyf cant uryd uedyant veird uud
Buduawr yawn hydawn hediw hawl
Dylyn-yw heul dolyd hebliw
Bod rod rin diurawd wawd wiw
Bun laes wanllun lwys wynlliw

EINION WAN I FADAWG AP GRUFFUD MAELAWR.

Sef yw teyrnllyw teyrnllaw Fadawg

Par enwawg pair annaw

Teyrnedd teyrn gaullaw

Teyrnas addas iddaw

Iddaw lu ganllaw geinllyw hyfag cyrdd

Cerddorion ofynag

Rhwyf ner by archer bynnag
Nid rhyw i'm ner rhoddi nag
Dinag Loegr arac eryres amwyn

Bardd gyflwyn beirdd gyfles
Dyn a'i mawl llwyr ganmawl lles
Dawn i'm rhwyf Duw ai rhoddes
Rhoddes Duw ym llyw y llafn waedlif

A'i ysgyr ysgyrion ynguif

Rhad o'i genniad y gennyf

Ynghyunif Madawg anghynnwys ei dorf

A'i daerfar ar Lloegrwys

Rhwydd y ceidw cad am ddiffwys
Rhwydd glyw tra fo byw Bowys
Powys nen perchen parch woddef espyd
Vs bo Duw gylag ef
Rhwym cad yn cadw ei addef

Rhwyf byd ys hyfryd os ef.

MARWNAD MADAWG AP GRUFFYDD MAELAWR1 Einion wan ai cant.—1236.

Neud rhaid am Fadawg trengi ciododoedd

Gwalch cadoedd cadrfalch ri

Neud trai calon donn dug fi
Ac neud trwydoll oi golli
O golli Madawg edgyllaeth cofion
Gwyw calon gan hiraeth

Gwawr llawr llwyddedig bennaeth
Gwae ei fro ai frodyr maeth

Maeth Madawg mynawg mynudrwydd wyrth lyw

Ac wrth lew ymorchwydd

Arf tarf terfyn ehangrwydd

Aerwr oreu pei canmolwydd

Canmolwydd ydd oedd raid ruddelwch i fod

I fad gynnhal heddwch

Gwalch brynn brenin ynialwch

Gwael nad byw byd neud amdrwch
Trwch yw'r gwr arwr ardwyad gwerin
A goreu o fab tab

Ef oedd aerllew arllwybr cad
Ef oedd arlleng pymthengwlad
Gwladoedd ni debyg glud oeddliw
Ymmyd-Madawg oedd cyn heddiw
Esgor oi dud nad ydiw

Ysgor gadw ysgwyd fradw friw
Briw galch ei rodawg o ryw tymhestyl cad
Cynnoer wely diddestl

Gwr a wnair fal gwair fab gwestl
Gwyr wawr yn llawr llynn Egwestl2
Diwestl ei ysgor yscwynais nad byw

Hael or rhwy rygollais

Blaidd blaengar blawdd trydar trais
Trei hoeddyl ei hoed yr borthais

1 Madog ab Gruffudd Maelor died in the year 1236, and was buried

in the Church of Valle Crucis Abbey.

2 See p. 159.

« ПредыдущаяПродолжить »